اختلالاتی همچون نوروپاتی ((Neuropathy ،رتینوپاتی (retinopathy) ،نفروپاتی(nephropathy) و یا مشکلات قلبی که از عوارض دراز مدت هایپرگلیسمی محسوب می گردند، می تواند بر کارآیی فرد تأثیرگذار باشند.بخصوص بروز رتینوپاتی می تواند فرد را در انجام کار دچارمشکل نماید.
اثرات حاد و مزمن هایپرگلیسمی بر روی عملکردشناختی و انجام کار تأثیرگذار می باشند و مانندهایپوگلیسمی پراهمیت می باشند.
در دراز مدت هایپرگلیسمی مزمن یک خطر برای عملکرد شناختی محسوب می گردد. حملات حاد هایپرگلیسمی (بیش از 15 میلی مول بر لیتر یا 270 میلی گرم بر دسی لیتر)باعث اختلال در انجام وظایفی شده که نیاز به عملکرد حرکتی شناختی دارند.
حفظ گلوکز در سطح مناسب و جلوگیری از بروز هایپرگلیسمی در کارگران دیابتی به ارتقاء و حفظ ایمنی در محیط کار کمک می نماید .
اثرات ناتوان کننده هایپرگلیسمی می تواند خود را با مشکلات جزئی و پنهانی نشان دهند و کارگر دیابتی تجربه این پیامد را با یک حس مبهم ناخوشایند و ناراحتی توصیف نماید. مقوله هایپرگلیسمی باید جدی گرفته شود چون در واقع با عملکرد شناختی کارگر اختلال تداخل دارد و وقتی حادثه اختلال در عملکرد شناختی در محیط کاری که نیازمند عملکرد شناختی بالا می باشد رخ دهد،پیامدهای ناگواری به دنبال خواهد داشت. این چالش موقعی که ما با یک جوان کارگر نه یک فرد مسن دیابتی با قند خون کنترل نشده روبرو می شویم بغرنج تر می گردد.
در مطالعه هایی مشخص گردید نوجوانان چاق دیابتی دو سال ابتلا به دیابت در همه حیطه های عملکرد شناختی نسبت به افراد چاق گروه کنترل بدون شواهد مقاومت به انسولین حتی بعد ازتطبیق متغیرهای سن، جنسیت، پایه کلاس درسی و بقیه متغیرها ضعیف تر بودند
در مطالعه ایی مشخص شد به ازای افزایش هر یک درصد در HbA1Cکاهش 1.75 در امتیاز در تست Symbol Substitution Test در افراد دیابتی نوع دو دیده می شود. این تست برای ارزیابی عملکرد شناختی درحیطه های سرعت حرکتی چشمی، ظرفیت یادگیری،حفظ توجه و حافظه کار بکار می رود.
مستندات نشان می دهد که برقراری سطح خونی گلوکز درحد مناسب در افراد دیابتی می تواند باعث تخفیف یا حتی باعث معکوس شدن تعدادی از اختلالات شناختی که درهمراهی با هایپرگلیسمی یا مقاومت انسولین رخ داده است، شود.
به طور خلاصه می توان عوامل خطر جهت بروز اختلال شناختی در افراد مبتلا به دیابت را به شرح زیر اعلام نمود: اختلال در تنظیم سطح گلوکز، سن، وضعیت کنترل قند خون، هایپرگلیسمی مزمن و حاد، تغییرات وسیع سطح گلوکز و بیماری های همراه مثل هایپرتنشن، دیس لیپیدمی، افسردگی، بیماری های عروق مغزی. همچنین با درمان فرد دیابتی ممکن است بتوان مقداری از اختلالات شناختی ایجادشده را برطرف نمود.
اکثر بیماران دیابتی خطری برای بروز هیپوگلیسمی در محیط کار ندارند یا خطر حداقلی برای بروز حمله هیپوگلیسمی در محیط کار دارند.
ارزیابی ازنظر ایمنی برای افراد دیابتی شامل: ارزیابی سطح گلوکزخون، سابقه هیپوگلیسمی شدید، وجود هیپوگلیسمی بدون آگاهی در حال حاضر و عوارض ناشی از دیابت است.یا سطح کنترل HbA1C ، مواردی مانند سطح گلوکز ادرارقند خون نباید مبانی اصلی تصمیم گیری برای تناسب شغلی محسوب شوند.
ممکن است تغییرات یا تعدیلاتی در شغل یا محیط کار فرد مبتلا به دیابت لازم باشد تا وی بتواند کاملاً مؤثر و ایمن در کار خود ظاهر گردد. کارفرما باید شرایطی درمحیط کار فراهم نماید تا کارگر بتواند در محیط کار خودبه طور منظم سطح قند خون خود را توسط گلوکومترارزیابی نماید و یا در صورت لزوم تزریق انسولین داشته باشد و یا فرصت استراحت کافی و یا دسترسی و فرصت مناسب برای نوشیدن آب جهت کاهش قند خون درصورت لزوم یا دسترسی به مواد حاوی کربوهیدرات برای افزایش گلوکز داشته باشد. کار شیفتی می تواند در وضعیت کنترل قند خون فرد دیابتی اختلال ایجاد نماید.
همچنین ممکن است بر حسب وجود عوارض بیماری دیابت مثل رتینوپاتی نیاز به استفاده از وسایل حفاظت فردی وجود داشته باشد که باید به طور مناسب این وسایل در دسترس کارگر قرار گیرد.
اکثر افراد دیابتی در بیشتر مشاغل می توانند اشتغال داشته و بهره وری و کارایی مناسبی داشته و وظایف خودرا به صورت ایمن انجام دهند. در خیلی از موارد در صورت لحاظ نمودن تغییرات لازم در محیط کار، بیماران دیابتی می توانند به طور ایمن و با کارایی مناسب به کار خود ادامه دهند. البته در بعضی مشاغل که از نظر ایمنی حساس محسوب می شوند شرایط می تواند متفاوت باشد ارزیابی خطر فردی و توانایی های فرد دیابتی با مقایسه وظایف لاینفک شغل مورد نظر در ارزیابی تناسب شغلی مهم می باشد و از یک فرد دیابتی تا فرد دیگر مبتلا به دیابت برحسب خطرات فردی و شغلی تصمیمات می تواند متفاوت باشد. به طورکلی در افراد دیابتی برحسب وضعیت بالینی و شرایط محیط کار تصمیم گیری در مورد متناسب دانستن فرد برای شغلش متفاوت می باشد. به طور مثال اگرفرد مبتلا به دیابت که حملات هیپوگلیسمی نداشته باشد،می تواند در ارتفاع کار کند، اگرچه وضعیت کنترل بودن دیابت باید ارزیابی شود.
کارگران دیابتی بخصوص زمانی که با انسولین یا داروهای ترشح کننده انسولین تحت درمان قرار می گیرند،در معرض خطر بروز هیپوگلیسمی هستند و هیپوگلیسمی نیز می تواند اختلال در عملکرد شناختی را به همراه داشته باشد. هیپوگلیسمی بدون علائم هشدار دهنده می تواند پیامد ناگواری به همراه داشته باشد که البته با لحاظ نمودن تمهیداتی قابل پیشگیری و درمان می باشد.
پزشکان مسئول کارگران مبتلا به دیابت، باید خطر بروزهیپوگلیسمی را به کارگران هشدار دهند. همچنین ارزیابی خطر فردی جهت تصمیم گیری در مورد تناسب شغلی باید صورت گیرد. موارد ذکر شده برای محدودیت در مشاغل حساس از نظر ایمنی می باشد طبعاً یک کارمند بانک نیازمند محدودیت های ذکر شده نمی باشد. حمایت کارفرمایان و تعدیل شرایط محیط کار در مدیریت تناسب شغلی و جهت اشتغال این افراد بسیار تأثیرگذار می باشد.
منبع:
میرسعید عطارچی و همکاران :دیابت ˒ هیپرگلیسمی و اهمیت آن در تناسب شغلی ˒فصلنامه علمی تخصصی طب کار دور 11˒شماره3˒پاییز 1398˒صفحه 83-76
